13 Ekim 2021 Çarşamba

Galaksilerin merkezindeki karadelikler nasıl beslenir?

 


Galaksilerin merkezindeki karadelikler yalnızca içerdikleri muazzam miktarda madde nedeniyle ve Güneş’in milyonlarca katı kütleye sahip olmalarıyla değil, aynı zamanda Güneş Sistemi’nden daha büyük olmayan bir hacimdeki çok yoğun madde konsantrasyonu nedeniyle Evren içerisindeki en ilginç nesnelerdir.

 Karadelikler çevrelerinden madde yakaladıklarında aktifleşirler ve bu yakalama süreciyle çok büyük miktarlarda enerji yayarlar. Fakat bu yakalama olayları sırasında karadeliği tespit etmek kolay değildir.


İspanya’daki Instituto de Astrofísica de Canarias’tan (IAC) Almudena Prieto tarafından yürütülen araştırmada galaksilerin merkezindeki karadelikleri çevreleyen ve besleyen, karadelikler aktifken birçok galaksinin merkezlerinin kararmasının doğal nedeni olabilecek uzun ve dar toz iplikçikler keşfedildi. Çalışma Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS) portalında yayınlandı.

Çalışmadan elde edilen görüntü. (Kaynak: ESO)


Hubble Uzay Teleskobu, Avrupa Güney Gözlemevi’ndeki (ESO) VLT ve Şili’deki ALMA’dan elde edilen görüntüleri kullanan biliminsanları, NGC 1566 galaksisindeki bir karadeliğin filamentler tarafından nükleer beslenme sürecini doğrudan yansıtan bir görselleştirme yapabildi. Görüntüler, iplikçiklerinin nasıl ayrıldığını ve daha sonra doğrudan galaksinin merkezine doğru gittiğini, yutulmadan önce karadeliğin etrafında bir sarmal içinde dolaşıp döndüklerini gösteriyor.

Makalenin ilkyazarı olan Almudena Prieto, “Bu teleskop grubu, yüksek açısal çözünürlükte görüntüleme yapması ve çevresini panoramik olarak görselleştirmesi sayesinde bize süper kütleli bir karadelik hakkında tamamen yeni bir perspektif kazandırdı. Çünkü toz iplikçiklerinin karadeliğe düşerken ortadan kaybolmasını takip etmemizi sağlıyor” açıklamalarında bulundu.

Çalışma karadelikler hakkında bildiklerimize yeni ve önemli veriler ekleyerek Evren’deki bu güçlü nesneleri daha iyi anlamamızı sağlıyor.

Kaynak: https://phys.org/news/2021-07-astronomers-black-hole.html

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder