ALERJİK HASTALIKLAR NELERDİR ?

 

ALERJİK HASTALIKLAR

    Organizmanın vücuda giren yabancı maddelere ve sevmediği proteinlere karşı gösterdiği reaksiyondur. Vücudun kabul etmediği yabancı maddelere "antijen" adı verilir. Vücut, antijenleri etkisiz hale getirmek için bunlarla savaşacak "antikor"ları üretir. Antikorlar yabancı maddeyi öldürür; akyuvarlar da ölü maddeleri ortadan kaldırır. Vücut savaştığı bu antijen maddeyi unutmaz. İkinci bir defa onunla karşılaştığı zaman, öncekine kıyasla çok daha hızlı ve tesirli bir şekilde karşı koyar. Bulaşıcı hastalıklar konusunda buna "vücudun o mikroba karşı bağışıklığı" diyoruz.

    Yukarıda vücudun sevmediği proteinlere karşı da reaksiyon gösterdiğini söylemiştik. Bazı bünyeler her türlü proteini kabul edebilirken, bir kısım bünyelerin sevmediği proteinler vardır. Her bünyenin sevmediği proteinler başka başkadır. İşte şahıstan şahısa değişen ve bünyenin sevmediği proteine karşı reaksiyon gösteren bu özelliğine "alerji" diyoruz. Vücut, sevmediği proteine karşı aynı yabancı maddelerdeki gibi antikorlar üretir ve o protein maddelerini yoketmeye çalışır.

    Bebekler, bir yaşına kadar bazı proteinlere karşı reaksiyon gösterirler. Kadınlar, daha çok, ergenlik çağında, ayhali dönemlerinde, hamilelikte ve menopoz dönemlerinde bazı proteinlere karşı alerji duyarlar. Zayıf kişiler, şişmanlara kıyasla, alerjiye daha yatkındırlar. Alerjinin mesleklerle de yakından ilgisi vardır. Fikir işçileri, kimyevi madde üreten tesislerde çalışan kimseler, değirmenciler, eczacılar, laborantlar, hastahane işçileri ve ilaç fabrikasında çalışanlar alerji vakaları ile sık karşılaşırlar. Alerjinin sinir sistemi ile de yakın ilgisi vardır. Normal insana kıyasla hassas bir bünyeye sahip olanlarda alerjiye sık rastlanır. Bazı ailelerde aynı tip alerjinin sık görülmesi, bu reaksiyonun kalıtımla da ilgisi olduğu ihtimalini kuvvetlendirmektedir.

    Alerjide antikor - antijen mücadelesinin kanda değil de vücut hücrelerinin yüzeyinde meydana geldiğini ileri süren araştırmacıların sayısı az değildir. Bunlara göre antikor - antijen (veya allerjen) reaksiyonu sırasında hücre duvarları bozulmakta ve "histamin" adı verilen bir madde açığa çıkmaktadır. Histamin, hücrelere iki şekilde etki yapmaktadır:

    a) İnce kan damarlarının gerginliğini artırarak kanın "serum" adı verilen sıvı kısmının doku aralarına sızmasına sebep olur.

    b) Bazı kas gruplarında, özellikle bronşlarda, spazmlara yol açar.
    Serumun doku aralarına sızmasından sonra kabarcıklar, şişlikler, deri, göz ve burunda rahatsızlıklar kendisini göstermeye başlar. Bronşlardaki spazmlar astım krizlerine sebep olur.

    Ne Yapmalı?

* Alerji vakasının tedavisi kişiden kişiye değişen ve daha da önemlisi doktorun tecrübesine bakan bir husustur. Bunun da sebebi, hastalığın psikolojik yönlerinin ağırlıkta olmasıdır.
* En sık baş vurulan usul, alerjen (alerji yapan) maddeyi keşfedip hastayı bu maddeden uzak tutmaktır.
* Bir diğer usul, histamin maddesini analiz ettikten sonra, bu maddeyi etkisiz kılan bir "antihistaminik" vermektir. Saman nezlesinde, sivilce ve şişliklerde alerjik ilaçlar iyi netice vermektedir.
    DİKKAT: Alerji ilaçları (antihistaminikler) hastada uyuklama hali yaptığı için dikkat isteyen işlerde (şoförler ve makina işçileri) tehlikeli kazalara sebep olmaktadır

    SERUM ALERJİSİ

    Tetanos, difteri ve kangren vakalarında hastaya tedavi maksadıyla verilen "at serumu" sonunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Vücut seruma karşı antikorlar üreterek savunmaya geçer.
    Belirtileri:
* Serum verildikten 5-10 gün sonra ateş, eklem ağrıları ve deride döküntüler başlar.
    Tedavi:
* Hastalığın etkileri giderilinceye kadar ilaç verilir. 
    Korunma:
* Antikor-antijen reaksiyonu göz önünde bulundurularak mecbur kalmadıkça at serumu verilmemelidir. Aktif bağışıklık kazandırmak için aşılar tercih edilmelidir.

    SAMAN NEZLESİ

    Her yıl belirli zamanlarda ortaya çıkan ve daha çok bitki çiçek tozlarıyla bulaşan alerjik bir nezledir.
    Belirtileri:
* Burun akıntısı önce sulu sonra koyu ve sarı renktedir.
* Burun akıntısı ile birlikte öksürük de görülür. 
    Ne Yapmalı?
* Genellikle antihistaminik ilaçlar iyi netice vermektedir.
* Hastalığın ilk günlerinde burun damlası kullanmaktan sakınmalı, tedavi doktora bırakılmalıdır.

    DİKKAT: Ciddiye alınmayan saman nezlesi gelişerek "astım bronşit"e sebep olur.
* Alerjinin gerçek sebebi keşfedildikten sonra hazırlanabilecek aşılar da etkili olmaktadır.
* Saman nezlesi kuru ortamı sevdiğinden, tedavi sırasında hasta nemli bir ortamda bulundurulmalıdır.

Modern Çağların Hastalığı: Alerji

Yaz geldi alerji kabusu başladı! Çaresi var! Alerji belirtileri nelerdir? Alerji nasıl geçer? Alerji testi nasıl yapılır ? Alerjiye ne iyi gelir? Alerji çeşitleri nelerdir?

Alerji belirtileri nelerdir?

Polen alerjisini duymayan yoktur. Çoğu insan için süt, yumurta gibi besin maddeleri alerjendir. Alerjik rinitten yakınanların sayısı da hiç az değil. Vücudun bağışıklık sisteminin herhangi bir maddeye karşı gösterdiği aşırı hassasiyet reaksiyonuna alerji veriliyor.

Polen Alerjisi

"ÜTOPİK" DEĞİL "ATOPİK"

Alerjiye yatkın insanlar 'atopik' olarak adlandırılıyor. Atopi bir hastalık olarak değerlendirilmiyor ancak kalıtsal bir özellik. Normalde insan vücuduna zararı olmayan maddeler atopik (alerjiye yatkın) insanlarda reaksiyonlara neden olabiliyor. Alerjiye neden olan bu maddelere de "alerjen" adı veriliyor.

Alerji çeşitleri nelerdir?

Alerjik nezle veya alerjik rinit
Göz nezlesi ya da alerjik konjiktivit
Alerjik astım
Ürtiker (Kurdeşen - deri alerjisi)

Toz ve polen

– Tıkalı burun
– Gözler ve burunda kaşıntı
– Burun akıntısı
– Şişmiş ve sulu gözler
– Öksürük

Cilt reaksiyonları

– Kızarıklık
– Kaşıntı
– Kabarıklık
– Döküntüler

Gıda

– Kusma
– Şişmiş dil
– Ağızda karıncalanma
– Dudakların, yüzün ve boğazın şişmesi
– Karın krampları
– Nefes darlığı
– Özellikle çocuklarda rektal kanama
– Damakta kaşıntı
– İshal

Böcek sokmaları

– Hırıltı
– Isırılan bölgede ağrılı şişlik
– Kan basıncında ani düşüş
– Kaşınan cilt
– Nefes darlığı
– Huzursuzluk
– Kurdeşen, vücuda yayılan kırmızı ve çok kaşıntılı bir döküntü
– Baş dönmesi
– Öksürük
– Göğüste sıkışma
– Kaygı bozukluğu
– Olası anaflaksi (ciddi alerjik reaksiyon, alerjik şok)– Hırıltı
– Şişmiş dil, dudak ve yüz
– Deri döküntüsü
– Kaşıntı
– Olası anaflaksi (ciddi alerjik reaksiyon)

Alerji Tedavisi

Alerjinin en etkili tedavisi alerjenden kaçınmadır. Bununla birlikte, bazen alerjenlerden tamamen kaçınmak mümkün değildir. Örneğin polen, özellikle saman nezlesi mevsimi boyunca havada sürekli olarak bulunur.

İlaçlar

İlaçlar alerjik reaksiyon belirtilerinde yardımcı olabilir, ancak alerjiyi iyileştirmezler. Alerji ilaçlarının çoğunluğu reçetesizdir (OTC). Herhangi bir alerji ilacı kullanmadan önce bir eczacıya veya doktora başvurunuz.

Alerji Testleri

Alerjiye neden olan alerjen maddeler kan tahlili ya da cilt testleri ile belirlenir.

Prick Testi: Cilt üzerine uygulanan bu alerji testi ile 20 ile 30 çeşit alerjen madde tespit edilebilir. Alerji problemi olan hastanın derisi çizilir. Solusyon olarak hazırlanan alerjen maddeler çizilen deri üzerine damlatılır. Yaklaşık 30 dakika sonra kızarıklık oluşturan madde alerjen madde olarak kabul edilir.

Patch Testi:  Egzama hastalığına neden olan alerjik maddelerin tespitinde kullanılan bir testtir. Bir bant üstüne kimyasal maddeler dökülür ve bu bant hastanın sırtına yapıştırılarak 2 gün beklenir.  Kızarıklığın olduğu bölgeler alerjen maddenin tespitini sağlar.

Kan Testi:  Alerji testi türleri arasında en etkili test olan kan testi ile kandaki IgE antikoru oranı ölçülür Alerjik hastalarda bu oran normal kişilerin 10 katı kadardır.