Diş Çürümesi Nedir ?

 

Diş çürümesi "medeniyet hastalığı "dır. Çünkü sanayileşmiş memleketlerin insanı taneli bitkiler yerine pişirilmeye hazır veya pişmiş konserve tipi yemekler yiyor. Elma, armut, ayva gibi meyvelerin ısırılarak yenmesi adeta unutulmuştur. Bunların yerine gazoz, meyve suyu içiliyor. Bol şekerli, beyaz undan mamul tatlılar sofradan eksik olmuyor. 

Öğün aralarında çikolata, cips, envai çeşit şekerlemeler yeniyor. Bu maddeler diş ve diş etlerini tembelleştiriyor. Çünkü bunlar çiğnemeyi gerektirmeyen yumuşak gıdalardır. Dahası var: Şeker ve beyaz undan yapılan yiyecekler diş aralarına sızarak bakterilerin rahatça yerleşip çogalabilecekleri bir ortam hazırlıyor. Bakteriler diş etine, diş minesine hücum ederek burada yıkıma sebep oluyorlar. Ondan sonra diş çürükleri, ağrılı dişeti apseleri ortaya çıkıyor.

    İlerlemiş vakalarda dişeti ile dişlerin birleştirği yerde cerahat kesecikleri teşekkül eder. Dişler yuvalarından gevşer. Dişetleri çekilir. Dişlerin boyun kısımları meydana çıkar.
    Çoğu anne-babalar, "nasıl olsa düşüp yerine yenileri gelecek" düşüncesi ile çocukların diş çürüklerini ciddiye almazlar. 

Bu mantık, bir değil, birçok yönden yanlıştır. Herşeyden önce, dişlerin hepsi yenilenmez. 32 dişten yalnız 20 tanesi "sütdişi"dir. Diğerleri değişmeyen "kalıcı dişler "dir. Çürük dişler, çocuğu rahatsız ettiği gibi; kulak iltihabı, baş ağrısı, hazım bozukluğu ve benzeri yan etkiler yapar. Süt dişleri çıkarken belli bir sıra takip eder ve düşerken de yine belli bir sıra takip ederler. 

Çürüyen ve çekilmek zorunda kalınan bir dişin yerine yenisi zamanı gelmekçe çıkmayacaktır. Kalıcı dişlerin düzgün ve sağlam çıkması yanlarındaki süt dişlerinin yerinde kalması ile mümkündür. Çürüyen ve zamanından önce çekilen bir süt dişinin yanındaki kalıcı diş çıkarken çarpılıp bozulacaktır.

    Kalsiyum eksikliği, fazla sentetik D vitamini verilmesi, yalancı meme verilirken şekere veya bala batırılması, öğün aralarında ve bilhassa yatarken şekerleme veya çukulata yedirilmesi diş çürümelerini hızlandıran faktörlerdir.

    Tedavi:

* Dişlerinde çürüme başladığı zaman çocuğu mutlaka bir diş hekimine götürünüz.
* Ağrı gece vakti yakalamış ise,çocuğun ağzını karbonatlı su ile çalkalayınız. Aspirin veriniz. Eğer dişte boşluk varsa, bunu yonca yaprağı yağına batırılmış bir pamukla tıkayınız.

    Korunma:

1. Çocuklara yemek aralarında şeker, çukulata ve benzeri tatlı şeyler vermeyiniz.
2. Yemeklerden sonra diş fırçalama alışkanlığı kazandırınız. En iyi fırça misvaktır.
3. Alman Beslenme Uzmanı Dr. Wolfgang Juhre, "Ev Doktoru" adlı kitabında diyor ki: "Sebze ve meyveleri iyice yıkadıktan sonra ısırarak kabukları ile birlike yemek, kaba öğütülmüş undan yapılan kara ekmeği yemek diş hastalıklannın en tabii tedavi usulüdür."
4. Anne sütü vermek de diş sağlığı yönünden çok önemlidir.

    Dişlerin Diğer Bozuklukları

* Diş sıcakta, soğukta ve şekerli gıdalar yendiğinde sızlıyor, içine gıda artıkları dolduğu hissediliyorsa dentin çürüğü söz konusudur. Diş, canlılığını muhafaza ediyordur. Yapılacak iş, muhakkak diş hekimine müracaat edip çürüğü temizleyip kazıtmak ve uygun bir dolgu ile telafi etmektir.

* Kronik periodantal apse: Diş sık şişer, sallanır. Antibiyotiklerle bir süre sonra düzelir. Burada kemiğe yerleşmiş bir apse mevzubahistir. Dişin şiş olmadığı zamanda çekilmesi gerekir. Çünkü ihtilap, boğaza ve başka kritik organlara sıçrayabilir.

* Diş kanaması: Ağrı sızı yokken dişlerin sık kanaması diş etlerinizin masaja ihtiyacı olduğunu gösterir. Dişler ve etleri en az günde üç defa fırçalanmalıdır. Misvak avantajlıdır. Diş araları diş ipi ile mükemmel temizlenebilir. Fırça ve diş ipi beraber kullanılmalıdır.

    Son olarak, hiç bir protez hakiki dişin yerini tutamaz. Sunî dişler vücuda yapılan birer yamadır. Çekilen dişler bir daha yerine gelmez. Ama tam damak (total protez) yaptırma şansı her zaman olabilir. Bu yüzden kullanılabilecek ve kurtarılabilecek dişten son ana kadar yararlanmak lazımdır. Bir kişiye en yakışan diş, kendi dişidir.

Çürük Diş Nasıl Tedavi  Edilir?

Dişlerdeki çürüme aslında çok büyük oranda önlenebilir bir durumdur, buna rağmen hem çocuklarda hem de yetişkinlerde sıkça rastlanır.

 

Diş Çürüğü Nedir?

Dişin çürümesi en kısa tanımı ile, dişin yüzeyindeki sert mine tabakasının, onun altındaki dentin dokusunun ve kimi durumlarda da kökleri örten sert dokunun yıkımıdır.

Zamanla kişilerin ağzında bakteriler birikir. Bu bakteriler gıdalarla birleşir ve ağız içinde asitlerin oluşmasına neden olur. Ağız bakımına yeterli özeni göstermediğimiz durumlarda, diş minesi zarar görür ve en son olarak da diş çürümesi gözlemlenir. Özetleyecek olursak, ağızda biriken asitler dişin yüzeyini kaplayan sert mine tabakasını yıpratnması sonucu çürük meydana gelir ve bu çürükler dişlerde deliklerin oluşmasına sebep olur.

Özellikle karbonhidrat içeren şeker, nişaşta vs. gibi gıdaların, kola ve benzeri gazlı içeceklerin, kek, gofret, çikolata gibi yapışkan diye tanımlayabileceğimiz yiyeceklerin diş yüzeyine fazlaca ve uzun süreli teması ile meydana gelmektedir.

 

Diş Çürüklerini Nasıl Önlenir?

• Öncelikli olarak yapılması gereken, şekerli gıdaları çok tüketmemeye ve öğün aralarındaki atıştırmalıkları azaltmaya dikkat etmek olacaktır. Böylece, dişlerde biriken plaklar daha az miktarda asit üreteceklerdir.
• İlaç kullandığınızda mutlaka çok su için, çünkü bazı ilaçlar yan etki olarak salgılanan tükürik miktarını azaltabilir ve bu durum, dişlerde çürük oluşması konusunda tehlikelidir.
• Florür, diş yüzeyinin sağlamlaşmasına ve sertleşmesine destek olacağından, içeriğinde florür olan diş macunu ve/veya ağız yıkama suyu (gargara) kullanılması faydalıdır.
• Diş hekimiz, dişlerinizi temizleyip, diş çürüğü konusunda erken teşhiste bulunabileceği için 6 ayda bir ziyaret etmeye dikkat edin.

Diş Çürüğünün Aşamaları Nelerdir?

1. İlk olarak dişin üzerinde değişik renklerde bir nokta gözlenir, florür içeren bir diş macunu ile dişleri düzenli fırçalamak ve diş ipi ile temizliği desteklemek, bu noktanın çürüğe dönmesini engelleyebilir.
2. Bu aşamada, çürük oyuk haline gelir. Gözlemlenen delik yeterli bakım yapılması, dişin sert yüzey tabakasını aşan çürüğe dönüşür.
3. Çürük ilerler ve dişin daha yumuşak tabakasına ulaşır, bundan sonra çürük tabakanın büyümesi hızlanır. Diş çürüğü bu aşamaya geldiyse, hekim dolguyu yapmadan önce diş sinirini alması gerekir ve bu yüzden kök kanalını dezenfekte ederek dişi uyuşturur.
4. Oluşmuş olan çürüğe mutlaka dolgu yapılması gerekir. Yapılmaması durumunda, bu diş çürüğü, dişin derinlerine ineceğinden daha büyük sorunlar oluşturacaktır. Bu durumda diş hekimi dişi çekmek ve yerine protez yerleştirmek zorunda kalabilir.

Diş Çürüğü Belirtileri

Diş çürüğünün yukarıda belirtmiş olduğumuz aşamalarının her birinin farklı belirtileri ve riskleri bulunur. Çürük ilerledikçe, dişlerde şeker ile beraber sıcak ve soğuk gıdalara karşı hassasiyet oluşur. Her zaman olmasa da çoğu zaman diş çürükleri kendilerini ağrı ile de ortaya koyarlar. Tedavi yapılmazsa veya ertelenirse, çürük sinir dokuya ulaşır ve sonunda diş enfeksiyonuna neden olur. Dişte oluşan enfeksiyon da, yüksek şiddette ağrıya, ateşe ve yüzün şişmesine neden olabilen bir apse yapabilir. İlerleyen aşamalarda hala müdahale edilmemişse, diş kanal tedavisi gerektirebilir, hatta diş kaybı yaşanabilir.

 

Diş Çürüğü Nasıl Tedavi Edilir?

Diş çürüğü kendi kendine iyileşmez ve tedavi edilmezse ilerler. Bu yüzden çürükten ilk şüphelenmeye başladığınız anda mutlaka diş hekiminizi ziyaret etmeniz gerekmektedir. Hekiminiz çürüğün durumuna göre dolgu, florür veya kanal tedavilerinden bir tanesini önerecektir.

Çürük diş özüne kadar ilerlemediyse aşağıdaki şekilde tedavi edilecektir:

Dişin mine ve dentin yapıları çok serttir. Çürüğün temizlenebilmesi için bu yapıların kaldırılması gerekir. Çürük, hassas motorlu, yüksek dönme kapasiteli cihazlara takılan frez adı verilen elmas uçlu beya tungten çeliğinden yapılan özel uçlu cihazlar yardımı ile temizlenir.  Dönme esnasında titreşim hissedilmez fakat kişiden kişiye değişebilen oranlarda ağrı hissedilebilir.

Ağrının sebebi dentin yüzeyinin hassas yapıda olmasıdır, buna engel olmak için de lokal anestezi uygulanır. Böylece diş dolgusu hiçbir ağrı hissetmeden tamamlanır. Diş dolgusu yapılırken, sadece çürük temizlenmekle kalmaz, çürüğün çevresinde de birtakım düzeltmeler yapılır.

Çürük tedavi edildiği durumda bile, birkaç yıl sonra tekrar enfeksiyon oluşabilir. Bunun sebebi bakterilerin diş dolgusu altında birikmesidir. Diş çürümesi yayılmaya devam edecek ve ağrıya sebep olacaktır. Bu yüzden, önceden tedavi edilmiş dahi olsa, dişiniz ağrıyorsa mutlaka diş hekiminize başvurmalısınız.